KALKULACJE ROLNICZE




WYJAŚNIENIA DO KALKULACJI ROLNICZYCH


WSTĘP

Prezentowane w niniejszym zestawieniu obliczenia stanowią przykład porównania dochodów uzyskiwanych z różnych kierunków produkcji rolniczej. Ich celem jest stworzenie podstaw do podejmowania ekonomicznych oraz techniczno - produkcyjnych decyzji, a także daleko idących przemyśleń w gospodarstwie rolnym. Ze względu na systematyczną aktualizację bazy danych wyjściowych dzięki kalkulacjom możliwe jest zorientowanie się w aktualnym układzie: cen, kosztów i dochodów bezpośrednich oraz bieżące śledzenie zachodzących zmian w zakresie opłacalności produkcji dla poszczególnych kierunków działalności produkcyjnej w gospodarstwie rolnym. W warunkach gospodarki rynkowej kalkulacje stają się niezbędnym elementem planowania w gospodarstwie, bez którego nie ma mowy o racjonalnym prowadzeniu działalności produkcyjnej. Niniejsze kalkulacje zostały sporządzone pod kątem indywidualnych gospodarstw rolnych dysponujących podstawowym sprzętem w zakresie uprawy i pielęgnacji łanu oraz prowadzenia produkcji zwierzęcej. Prezentowane kalkulacje rolnicze prowadzą do wyliczenia nadwyżki bezpośredniej. Kategoria ta jest wielkością wykorzystywaną już od wielu lat zarówno w ekonomice krajowej jak i w ekonomice państw Unii Europejskiej i służy przeprowadzeniu rachunku podstawowych kosztów produkcji. Nadwyżka bezpośrednia jest wyliczana jako różnica pomiędzy wyrażoną w pieniądzu wartością produkcji a wyrażonymi w pieniądzu nakładami poniesionymi na elementy zmienne procesu produkcji. Niniejsze kalkulacje zostały doprowadzone tylko do wyliczenia nadwyżki bezpośredniej celem uzyskania możliwości obiektywnych porównań. Wyliczona nadwyżka bezpośrednia służy pokryciu kosztów stałych, po odjęciu których staje się dochodem rolniczym (stanowi wynagrodzenie za pracę rolnika, źródło utrzymania jego rodziny oraz inwestycji w gospodarstwie). Analizując zamieszczone kalkulacje należy pamiętać, iż są one tylko uśrednionym przykładem (obliczenia przykładowe) w jaki sposób można dokonać obliczeń. W związku z tym, że poszczególne parametry kalkulacji ulegają zmianie w zależności od gospodarstwa, dla którego się je sporządza, precyzyjnych obliczeń w odniesieniu do konkretnych warunków można dokonać na bazie danych zgodnych z tym co dzieje się w analizowanym gospodarstwie.


ZAŁOŻENIA OGÓLNE

W zestawie kosztów bezpośrednich produkcji roślinnej uwzględniono koszty: materiału siewnego, nawozów, środków ochrony roślin, zmiennych kosztów maszynowych, najętych z zewnątrz usług oraz sznurka (w przypadku zbóż). Przyjęty poziom nakładów został ustalony pod kątem plonu, przy założeniu prowadzenia uprawy w przeciętnych warunkach glebowo klimatycznych, właściwych dla regionu Wielkopolski. Z kolei po stronie przychodów oprócz wartości towarowej plonu uwzględniono także dopłaty bezpośrednie w wysokości zależnej od rodzaju produkcji.


CENY

Przyjęte do obliczeń ceny mają postać uśrednionych wartości występujących w punktach skupu, sprzedaży oraz usług na terenie działania WODR Poznań. Podlegają one bieżącej aktualizacji. W przypadku pasz roślinnych dla zwierząt stanowiących produkt nietowarowy cenę określono na podstawie kosztów ich produkcji.




ZAŁOŻENIA TECHNOLOGICZNE

Produkcja roślinna

  • Materiał siewny - ilość wysiewu zgodna z zaleceniami Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych przy założeniu optymalnego terminu siewu,
  • Nawożenie - ilość zgodna z zaleceniami Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa - PIB w Puławach przy założeniu średniej zasobności gleby w składniki pokarmowe,
  • Środki Ochrony Roślin - zaprawione ziarno oraz minimalna ochrona w trakcie wegetacji zapewniająca uzyskanie zakładanego plonu,
  • Zmienne koszty maszynowe - koszty paliwa oraz koszty napraw i remontów bieżących maszyn własnych używanych w technologii produkcji wyliczone w oparciu o metodykę proponowaną przez Instytut Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie.



  • Produkcja zwierzęca

  • Pasze - ilość i zestaw pasz zgodny z zapotrzebowaniem bytowym i produkcyjnym zwierząt ustalona na podstawie Norm Żywienia Zwierząt Gospodarskich,
  • Koszty inseminacji i weterynarii - przyjęto dla kalkulacji produkcji mleka, prosiąt oraz żywca wieprzowego w cyklu zamkniętym. Uwzględniono niezbędną ilość zabiegów i kosztów potrzebnych do realizacji zakładanych parametrów kalkulacji,
  • Remont stada - przyjęto dla kalkulacji produkcji mleka, prosiąt oraz żywca wieprzowego w cyklu zamkniętym. Uwzględniono brakowanie roczne: w przypadku krów na poziomie 20%, w przypadku trzody chlewnej na poziomie 33,3%,
  • Zakup zwierząt -Uwzględniono zakup w przypadku trzody chlewnej - prosię 15 kg.
  • Zmienne koszty maszynowe - koszty paliwa oraz koszty napraw i remontów bieżących maszyn własnych używanych w technologii produkcji wyliczone w oparciu o metodykę proponowaną przez Instytut Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie.


  • Materiały źródłowe

  • Zalecenia Agrotechniczne Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach
  • Zalecenia Instytutu Ochrony Roślin
  • Normy Żywienia Zwierząt Gospodarskich
  • Koszty eksploatacji maszyn , IBMER Warszawa